PERSPEKTİF Ali MİDİLLİLİ TEDMER br> (Türkiye Etik Değerler Merkezi) Başkanı

Etik Liderlik Yol Haritası (2)

Elegans Dergisi için hazırladığım bu ikinci kısımda Etik Liderlik’e giden “Yol Haritası”nın açılımını ele almaya devam edeceğim. Bu serinin ilk yazısında neden bir “Yol Haritası”na ihtiyaç bulunduğunu ve neden kodlara ihtiyaç olduğunu sizlerle paylaşmıştım. Serinin ikinci yazısında kodların nasıl hazırlanacağını ve etik değerlerin nelerden oluşabileceğini sizlerle paylaşacağım. Bu yazı dizisinde sizlerle paylaştığım metodoloji ve yaklaşım, Ethics Resources Centre’ın bilgi birikimi ve Türkiye Etik Değerler Merkezi Vakfı’nın arşivinden alınmıştır. Kodların hazırlanması Kodlar bir boşluk içinde kendiliklerinden oluşmazlar. Tüzüklerin, görev ve sorumluluk tanımlamalarının yerine geçemezler. Başlangıç noktası, öncelikle yönetim kurullarının görev alanları ve sorumluluk yetkilerini ve faaliyetlerinin ne olduğunu anlamaktır. Kurulların nasıl işleyeceği kurumların tüzüklerinde, hukuki bir çerçevede, belirlenmiştir. Bunlar genellikle, o kurumun içinde bulunduğu toplumun hukuk kuralları ve diğer denetimsel yaptırımları doğrultusunda hazırlanırlar. Bunların pek çoğu birbirine benzer. Kurulların nasıl çalışacağını kurumların hukuki ve idari yapıları belirler. Kurula verilen görevler ve sorumluluklar önceden belirlenir. Bu sorumlulukların bazıları şunlar olabilir: • Yatırımcıların ve hissedarların çıkarlarını gözetmek ve temsil etmek. • Misyon, vizyon ve değerler açılarından kurumun liderliğini üstlenmek ve yönetmek. • Strateji ve stratejik hedefler açılarından icraatdan sorumlu liderleri yönlendirmek ve takip etmek. • Kurumun finansal açıdan iyi olmasını temin etmek. • Kurumun operasyonel verimliliğini gözetlemek. • İcra kurulu başkanını seçmek ve performansını takip etmek. • Üst düzey yöneticiler için bir danışma mercii olmak. • Kurulun kendini denetlemesi ve değerlendirmesini yapmak. • Tüm bunların yapılabilmesi için gereken yapıların oluşturulmasını ve sistemlerin kurulmasını temin etmek. Kodlar kurumun öz değerleri ve ilkelerinin yönetim kurulu seviyesinde nasıl yorumlanması gerektiğininin tek aracıdır. Bu değer ve ilkeler oluşturulurken, ideal bir sayı yoktur. Her kurum son kararı kendi vermelidir. A.B.D.’de bu sayı 7 ila 10 arasındadır. Bazı değer ve ilkeler, temel değer ve temel ilkelerin altına konulabilir. Örnek olarak, ‘taciz olmayan bir iş ortamı’ değeri başlı başına bir temel değer olabilir veya ‘başkalarına saygı’ temel değerinin altına konulabilir. Bu sıralama ve konumlama yönetim kurulunun takdirindedir. Etik standartları oluşturmak için kullanılan kurumsal değerlerin bazıları şunlardır: • Hesap verilirlik • Cesaret • Mükemmeliyetçilik • Adil olmak • Dürüstlük • Onurlu davranmak • Bağımsızlık • Doğruluk ve dürüstlük bütünlüğü içinde olmak • Lider olmak • Kaliteye odaklanmak • Müşteri odaklılık • Sorumluluk • Saygı • Sosyal sorumluluk • Sürdürülebilir kalkınma/büyüme • Güven • Şeffaflık Yukarıda belirtilen değerlerin bir kısmını kurumsal değerler (mükemmeliyetçilik, sürdürülebilir kalkınma, müşteri odaklılık gibi), bir kısmınıda etik değerler (dürüstlük, doğruluk, adil olmak gibi) olarak değerlendirebilirsiniz. İkinci kısma burada son verirken, bir sonraki kısımda etik davranış standartlarının oluşturulmasını, ve bu kodların yönetiminde liderlere düşen sorumlulukların neler olabileceğini ele alacağım. Saygılarımla