| BAŞKANDAN | Lütfü KÜÇÜK |
| Türkiye Genç İşadamları Derneği Başkanı |
|
Büyüme |
Bu çerçevede biz de TÜGİAD olarak Türkiye’deki ekonomik büyümeye ilişkin analiz ve değerlendirmelerimizi ve önerilerimizi ana başlıklar itibari ile paylaşmak istedik.
1. Türkiye’nin büyüme stratejisi olmalıdır
Türkiye’nin orta-uzun vadeli bir büyüme stratejisi olmadığı görülmektedir. Büyümeye ilişkin yıllık sayısal hedefler bulunmaktadır. Ancak bu hedeflere ulaşılırken kullanılan araçlar açık ve belirleyici değildir. Nitekim her yıl yüzde 5 büyüme hedefi konmasına rağmen bu oranın altında veya üzerinde kalınmaktadır. Bu nedenle konulan hedefler de sadece bir tahmin haline dönüşmektedir.
2. Türkiye yönetilebilir bir büyümeye sahip olmalıdır
Ekonomik büyümede yaşanan dalgalanmalar Türkiye’deki büyümenin yönetilebilir olmadığını göstermektedir. Bir başka deyişle Türkiye ekonomik büyümesine tam anlamı ile hakim değildir. Büyümenin iç ve dış talep gibi harcama yönü ile sanayi, tarım ve hizmetler gibi gelir yönüne ilişkin kapsamlı ve açık politikalar uygulanmadığı için büyüme yönetilemeyen içsel ve dışsal dinamikler ile şekillenmektedir.
3. Türkiye’de büyüme dış kaynaklara bağımlıdır
Türkiye’nin hızlı ve sürdürülebilir büyüme sağlaması büyük ölçüde dış kaynak (dış tasarrufların kullanımı) girişine bağımlıdır. İçerideki tasarruflar büyüme için yeterli değildir. Bu nedenle dış tasarruflar (dış kaynak) kullanılmaktadır. Dış kaynak girişi de öngörülemediğinden veya sınırları olduğundan büyüme de sınırlanmaktadır. İç tasarrufların artırımı ve kullanımı için yeterli politikalar üretilmemektedir.
4. Büyüme-istihdam ilişkisi zayıflamıştır
Türkiye’de yaşanan ekonomik büyümenin istihdam yaratma kapasitesi giderek zayıflamaktadır. Büyüme ithalata bağımlı bir hal almamalıdır. Büyüme stratejisi eksik olduğundan büyümenin yaratacağı istihdam kapasitesi de çok net öngörülememektedir. Demografik gelişmeler ve göç baskısı ile artan istihdam ihtiyacını karşılamaktan uzak bir büyüme ortaya konmaktadır. İşgücü piyasasının katı yapısı, işletmelerin rekabet olanakları için sermaye yoğun yapıya dönüşmeleri ve işgücü niteliği ile işgücü talebinin uyuşmaması da sıkıntı yaratmaktadır. Bu nedenle ekonomi büyürken yeterli istihdam yaratılmamaktadır.
5. İthalata dayalı büyüme yaşanmaktadır
Ekonomik büyüme için Türkiye giderek daha çok ithalat yapar hale gelmektedir. Yatırım malı ve enerjide dışa bağımlılık kısa vadede çözülemeyecektir. Bu nedenle büyüme hızlandıkça yatırım malı ve enerji ithalatı da artmaktadır. Ancak esas sıkıntı yaratan ara malı ithalatındaki artıştır. Değerlenen YTL karşısında üreticilerin rekabet için daha ucuz ithal ara malı kullanmak zorunda kalması büyüme ile ithalat arasında sıkı bir ilişki oluşturmaktadır. Daha yüksek büyüme için daha çok ithalat yapılmakta, bunun sonucu olarak da daha hızlı büyümeye rağmen yurt içinde yeterli katma değer yaratılamamaktadır.
6. Büyüme sağlanırken sanayinin sıkıntıları artmaya devam etmektedir
Türkiye ekonomisinde büyümenin motoru sanayidir. Sanayinin özellikle ihracata dayalı büyüme göstermesi ekonomik büyümeyi hızlandırmaktadır. Ancak büyümenin motoru sanayinin sıkıntıları da her geçen gün artmaktadır. Sanayi için uygun yatırım, üretim ve rekabet koşulları halen bulunmamaktadır. Başta Elektrik, Petrol ve Hammadde olmak üzere girdi maliyetleri her geçen gün artmaya devam etmektedir. Tüm sanayi kollarında karlılıklar gerilemektedir. Sanayi büyümenin motoru olarak güç kaybetmekte ve sağladığı büyümeden yeterince yararlanamamaktadır.
Sonuç olarak, Türkiye’nin, ithalat ve iç tüketim baskısını dengeleyebilen“yönetilebilir” bir büyümeye ihtiyacı vardır.
Türkiye ekonomik büyümede sadece sayısal değerlendirmeyi bırakmalı, yönetilebilir bir büyüme stratejisi belirleyerek uygulamalıdır. Büyüme stratejisi, kendi iç tasarruflarına (iç kaynaklar, yerli mamul) bağlı, ihracat odaklı, istihdam yaratan, yaratılan katma değeri içeride tutan, yeni destekler ile rekabet gücü arttırılmış “sanayi temelli” bir strateji olmalıdır.
Her büyüme sağlıklı büyüme demek değildir.
