| PERSPEKTİF | Ali MİDİLLİLİ |
| TEDMER br> (Türkiye Etik Değerler Merkezi) Başkanı |
|
Etik ve Karlılık |
İş dünyasının temel varoluş nedeni, şirketlerin paydaşları için, karlılıklarını azamiye ulaştırma hedefidir. Çoğu kişi iş etiğine uymanın eşit olmayan bir rekabet zemini yaratacağı varsayımı ile karlılığı olumsuz etkileyeceğini düşünür. Kar ile etik davranma arasındaki olumluilişki, özellikle kısa vadede, rakamsal boyuttaispatlanabilmiş olmamaklaberaber, araştırmalara göre, uzun vadede karlılık ile etik olmak arasında belirgin bir olumlu ilişki olduğu görülmektedir.
KENDİMİZE ŞU ÜÇ SORUYU SORALIM
1-Ücreti aynı olması halinde etik kurallara uyan bir şirketi mi yoksa uymayan bir şirketi mi tercih edersiniz ?
2-Fiyatı aynı olması halinde etik kurallara uyan bir şirketin mi yoksa uymayan bir şirketin mi mal veya hizmetlerini tercih edersiniz ?
3-Arada belirli bir fark olsa da gerek mal ve hizmet temininde gerekse çalışma tercihinde etik davranan şirketleri tercih eder misiniz ?
TEDMER’in “Türk İşgücünün İş Etiğine Yaklaşımı’’ araştırma raporları ne diyor?
Görüşülenlerin%87’si ürünleri aynı fiyatta olursa iş etiği olan bir firmanın ürünlerini satın almayı tercih edeceklerini söylemişlerdir.
% 49.9’u ürünleri % 25 daha pahalı olsa da iş etiği olan firmayı tercih etmekte.
Maaşları aynı olursa iş etiği olan bir firmada çalışmayı tercih edeceklerini söyleyenlerin oranı %81 olmuştur.
Maaşı % 25 daha az olsa da iş etiği olan firmayı tercih edenlerin oranı % 51.7.
“İş etiği olan firmaların ürünleri daha kalitelidir” ifadesine katılanların oranı ise %76’dır.
Öğreti ne diyor?
Etik olmanın bir kurum için kısa dönemde karlı olabileceği kesin değildir.
Etiğin faydası kısa dönemde değil uzun dönemde algılanmada ve konumlanmada ortaya çıkar.
Eğer iş sistemi etik kurallara uygun olarak davranırsa herkes bunun avantajlarınıgörecektir.
Kişisel dengelerin üstünde paydaşların ve toplumların çıkarları için herkesin şartlarını iyileştiren ve katma değer sağlayan bir denge vardır.
İngiltere’de “İş Etiği Enstitüsü”nce yapılan bir araştırma sonuçlarına göre; İngiltere’de 1997-2001 yılları arasında (5 yıllık dönem) etik ilkelere bağlılığını taahhüd eden ve böyle bir taahhüdü olmayan yaklaşık 100 şirket incelenmiş ve bu firmalar; ekonomik katma değer, piyasa katma değeri, değer kazanç oranı, kullanılan sermayenin geri dönüşü göstergeleri kullanılarak karşılaştırılmıştır.
Araştırma Sonucu I:
Etik kurallara uygun iş yapan şirketlerin; risk yönetimi, yönetim kalitesi, ürün ve hizmet kalitesi, finansal yapı açısından başarılı olduğu bulgulanmıştır.
Araştırma Sonucu II:
Bu şirketlerin hisse senetlerinin daha istikrarlı olduğu gözlenmiş ve etik değerlere bağlılığını açıklayan şirketler diğerlerinden % 18 daha fazla kar elde etmişler. Etik politikalara sahip şirketler dörtgöstergeden en az üçü üzerinden üstün başarı göstermiş ve ‘’en beğenilen şirketler‘’ sıralamasında ön sıralarda yer almışlar.
Araştırmayı gerçekleştirenlerin yorumu şöyledir;
Bir iş etiğine sahip olmanın her zaman daha yüksek karlılık sağlayacağını söylemek zor olmakla beraber, iş etiği politikasına sahip olmanın o şirketin iyi yönetildiğinin ve iş yapış biçimine önem verdiğinin bir işareti olduğu söylenebilir.
Çalışma beş yıllık bir dönem içinde iş etiği uygulamalarının gerçekten işe yaradığını ve şirketlere maddi olarak kazanç sağladığını göstermektedir.
Etik davranışın yararının ölçülmesi son derece güçtür, ancak müşterilerden, çalışanlardan ve yatırımcılardan gelen güvensizlik sinyallerinin bu anlamda bir işarettir. Etik kodun işe olan yararları ancak şirketin güvenilebilirliği ile ölçülür
Bir şirketin hangi değeri bilançoda görünmez?
Bir şirketin en önemli değeri “Saygınlığı”dır.
Bilançoda görünmediği için yarattığı katma değer rakamsal boyutta görülmez
Saygınlık bir sürü sıfırın önünekonulan ‘’1’’ rakamı gibidir.
‘’1’’ rakamı olmazsa bol sıfırlı değerlerin hepsi bir gecede uçup gidebilir.
NEDEN ETİK?
Saygınlığınızı koruyacak olan etik değerlere bağlılık kararı vermeniz ve bunu uygulamanızdır.
Doğru şeyleri yapmak kurumun saygınlığını korur ve geliştirir
Bu kararı başarıya götüren ‘’Lider’’ in kararı ve örnek tavırlarıdır.
NEDEN ETİK DEĞERLERE BAĞLI OLMALIYIZ?
Yolsuzlukları önlemek için; kaynakların verimli kullanımını sağlamak için;haksız rekabetin önüne geçebilmek için; daha adil bir gelir dağılımı için; yatırımların artması ve işsizliğin engellenmesi için ve “Daha iyi bir Türkiye” için.
EN ÖNEMLİSİ DE...
Doğru, adil, dürüst ve iyi olanı yapmanın, küreselleşen bir iş dünyasında, geçerli bir iş modeli olduğu için. Etik kurallara bağlı çalışmanın (özellikle kısa vadede) kesin olarak şirketinizi daha karlı yapacağını söylemek mümkün olmamakla beraber iş verimliliğinizin daha yüksek olacağını ve itibarınızın daha iyi olacağını söylemek mümkündür.