SİYASİ VİZYON Ural AKÜZÜM ARI Hareketi Başkanı

Türkiye’de siyasetin finansmanı sorunu kalmamıştır!

2002-2007 yasama döneminde % 7 oy oranını geçerek hazine yardımı almaya hak kazanan 5 siyasi parti (AKP, CHP, MHP, DYP, GP) var iken, 2007 yılında yapılan genel seçimlerde %7 oranın sadece 3 parti aştığı için (AKP, CHP ve MHP) seçim yardımı bu üç parti arasında paylaştırılacaktır. Bu özellikleri taşıyan partilere yapılan Hazine yardımı `bütçenin 5 binde 2`si` oranında yapılırken, mevzuatımız uyarında seçim yıllarında bu oran 3 katına çıkarılmaktadır. Aşağıdaki tabolda da göründüğü üzere 2002-2007 yasama döneminde 5 siyasi parti toplam 728 Milyon TYL, (yaklaşık 600 Milyon dolar) hazine yardımı almışken, Hillary Clinton, Barrack Obama ve John McCain ve diğer adaylar arasında 2007 yılının başından beri süren ABD Başkanlık seçimleri için, kaynağı belirli ve şeffaf biçimde toplanan paraların miktarı henüz 500 Milyon Dolar’ı aşmamıştır. ABD’de bu “fund raising” kampanyaları son derece şeffaf ve kurallara uygun yapılmaktadır. Devlet siyasi partilere hazineden bir yardım yapmamaktadır. Hem 1965 yılında çıkarılan 648 sayılı siyasal partiler kanunu hem de 1984 yılında çıkarılan 2820 sayılı Siyasal Partiler kanunu ülkemizdeki siyasi iklimin yarattığı fırtınalar nedeniyle çok sayıda değişikliğe uğramıştır. Her ne kadar Almanya, Fransa, İspanya ve Portekiz gibi ülkelerde de siyasi partilere hazine yardımı yapılıyor olsa da bunun koşulları ve miktarı Türkiye’deki şartlardan çok uzaktır.2820 sayılı Siyasal Partiler Kanununun “Gelirler ve Kaynakları” başlıklı 61’inci maddesinde siyasal partilerin ne tür gelir elde edebilecekleri sayma yolu ile belirtilmiş bulunmaktadır. Türkiye’de hazine yardımının yasalarımızda bütçenin 5 binde 2’si oranında yapılacağının sabit olması, Türk ekonomisinin küresel ekonomiye entegre olması ve büyümesi ve bütün bu faktörlere bağlı olarak Gayrısafi Milli Hasıla’nın da artması nedeniyle Siyasi Partilere Hazine Yardımı’nın 2007-2012 yasama dönemi için 800 Milyon-1 Milyar Dolar seviyesine geleceği öngörülmektedir. Bu “forecasting”, yani uzun vadeli öngörü döviz kuru ve diğer makro-ekonomik değişkenlere göre az da olsa değişebilir. Yukarıda anlattığımız 2007-2012 yasama döneminde 3 siyasi partiye yapılacak hazine yardımının boyutlarını anlatmak için bazı veriler ortaya koymak gerekir; 1. 2000 yılında Türkiye’ye giren yabancı sermaye 982 Milyon Amerikan Doları’dır. Doğrudan yabancı sermayenin dönüştürücü etkisi, bütçeden hazine yardımı altından siyasi partilere yardım yapılacağına sosyal projelere aktarılabilir. 2. Her biri 100.000 YTL’ye malolacak şekilde 8000’den fazla ilköğretim okulu yaptırılabilir. 3. 200 yataklı ve tam donanımlı 35 Devlet Hastanesi yaptırılabilir. 4. 600.000 öğrenciye aylık 100 YTL’den bir yıl karşılıksız burs sağlanabilir. 5. Türkiye’nin enerji ihtiyacının önemli bölümünü karşılayan Atatürk Barajı, Keban Barajı gibi dev yatırımlar yapılabilir. 6. Türkiye’de bilgiye erişimi kısıtlı olanlara, ihtiyaç sahibi insanlara, okullara, eğitim kurumlarına 1 Milyon’dan fazla bilgisayar alınabilir. 7. 70.000 konut inşa edilebilir. 8. 800 Milyon-1 Milyar Dolar ile Türk Hava Yolları, boyutunda bir şirket kurulabilir. 9. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören piyasa değeri 19 milyon dolarla 1.3 milyon dolar arasında değişen tam 84 şirket satın aşınabilir. Bu para, evrensel demokratik normların geçerli olduğu hiçbir ülkeden HALKIN KESESİNDEN siyasi partilere dağıtılmamaktadır. Üstelik, Türkiye’de siyaseti finanse eden, belediyeler, bağışlar ve sair katkılar bu rakamların içinde yer almamaktadır. Yüzde 7’lik yardım barajını aşamayan partilere oy veren 2 milyon 419 bin 630 seçmenin oyları bu yardımdan uzak kalmıştır ve demokratik rekabet ortamının oluşmamasına neden olmuştur. 2007’de yapılan genel seçimlerde en çok oy alan 5 parti, en fazla hazine yardımı alan 5 partidir. Her ne kadar matematiksel olarak doğrulanamasa da, siyasetin finansmanının öneminin çok yüksek olduğu Türkiye gibi ülkelerde bu durum ciddi bir sıkıntı yaratmaktadır. Bu nedenle demokratik siyasetin, eşitlikçi ve rekabetçi yapıda olması için; • Kamu vicdanını yaralayan Hazine yardımı makul seviyelere indirilmeli, • Alınan oy esasına gore partilere hazine yardımı yapılmalı, • 3 Siyasi partinin paylaşacağı, neredeyse 1 Milyar dolarlık bu kaynak, sadece sayıştay gibi resmi devlet kuruluşları tarafından değil, sivil toplum, 4. kuvvet medya tarafından da denetlenmelidir.