Akıl NOKTASI Prof. Dr. Bengi SEMERCİ Bengi Semerci Enstitüsü

İş yaşamında koçluk

Eskiden koçluk denildiği zaman sadece spor aktiviteleri akla gelirdi. ‘Beyaz Gölge’ adlı dizi bir nesile koçluğun sadece bir iş değil, bir anlamda yaşamı yönetmekte nasıl yardımcı olunabileceğini göstermişti. Koçluk bireyin gelişimini desteklemek amaçlı yapılan bir iştir. Bireysel anlamda gelişim göstermek istediğimiz her alanda bize destek olacak, yön verecek profesyonel biri ile çalışabilirsiniz. Bireysel koçluk profesyonel bir iştir. Sizin gelişiminize yön verecek alanda eğitim almış kişilerden bu hizmeti alabilirsiniz. Koçluk birebir yapılan, kuralları ve süresi olan birebir etkileşim sürecidir. İş yaşamı Koçluk kurum içinden ve kurum dışından alınan bir hizmet olabilir. Kurum içinden koçluk denildiği zaman, kurumun yöneticileri tarafından çalışanların gelişmeleri için verilen destek anlaşılır. Kurum dışı ise çeşitli nedenlerle dışarıdan getirilen süreli danışmanlar kast edilir. Gereksinimler birey tarafından ya da kurum tarafından belirlenir ve finansal konulardan, ahlaki konulara değin uzanan geniş bir alana dağılır. Özel yaşam ile iş performansını etkilediği zamanla ilgilenir. Koçun görevi akıl vermektir ve iyi bir koç sonuç üretir. Amaç çalışanları motive etmek değil, çalışanlara kendilerini motive etmeleri konusunda ilham vermektir. Kurum dışından koçluk Kurum dışından koçluk alınacağı zaman ekibe mutlaka neden koçluk hizmetine gerek duyulduğu ve dışarıdan birinin getirildiği anlatılmalıdır. Bengi Semerci Enstitüsü olarak deneyimlerimizden, eğer kişi sisteme inanmıyor ya da güvenmiyorsa, sorun yaşadığını kabul etmiyorsa, kendini geliştirmek için yardıma gereksinimi olduğuna inanmıyorsa, etik değerler ve iş sistemi dürüstlüğünden uzaksa koçluğun bir yararı olmayacağını biliyoruz. Yeniliklere kapalı, yardım istemeyi güçsüzlük ya da beceriksizlik diye gören ve değişime açık olmayan kişiler için koçun katkısını sağlamak mümkün değildir. Ayrıca koçluğun psikolojik yardım ya da psikoterapi olmadığını hatırlatmak gerekir. İki kavram birbiri ile karıştırılır. Bu nedenle insanlar koçluk hizmeti almaktan çekinebilirler. Temel özellikleri benzemekle birlikte, psikoterapide kişinin geçmişini, sorunlarını anlama ve kişiye iç görü kazandırma temeldir. Oysa koçluk kişinin gelişimi için gerekli ihtiyaçlarını belirledikten sonra, onun belli yeteneklerinin gelişmesi, kendini tanıması için çalışır. Koçun yeri gözlem kulesidir. Olumlu olanları pekiştirir, yanlışları söyler ama yargılamaz. Belli yeteneklerin gelişmesi için birebir çalışma, seminerler düzenleme, personelin yeni rollerine alışması için çaba harcar. Koçun seçimi önemlidir. Koçun bazı becerilere sahip olması gerekir. İletişim, temel psikolojik kavramlar, motivasyon, özgüven, kişilik özelliklerini tanıma, kişiler arası ilişkileri yönetebilme, stres ve öfke ile baş etme gibi temel bilgi ve beceriler önemlidir. Bu beceriler koçun süreci sağlıklı sürdürebilmesi için gereklidir. Aynı zamanda koçun kendi özelliklerini tanıması ve deneyimli olması gerekir. Niçin gerekli? fiirketin kârını arttırmak için, çalışanların kârını arttırmak gerekir. İkisi birbirinden ayrı düşünülemez. Verimi arttırmak için üç önemli şey vardır. İnsan, performans ve olumlu sonuçlar. Bu nedenle insana yatırım yaptırmak gerekir. İnsanların motivasyonlarını sağlayan en temel iki şey; kişisel kazanımlar ve finansal kazanımlardır. Çoğunlukla kişisel kazanımlar, finansal kazanımı da beraberinde getirir. Kişinin güçlü yanlarının desteklenmesi, hedefler belirlemesi, bu hedeflere daha kolay ulaşabilmesi için kurum çalışanlarının koçluk hizmeti alması yararlı olmaktadır. Kurumların koçluk sisteminden beklentileri farklı olmaktadır. Deneyimlerimiz beklentileri bazı genel başlıklar altında toplayabileceğimizi göstermektedir. Bunlardan biri direkt üst düzey yöneticilerine yöneliktir. Yöneticinin sorunlarının paylaşılması ve danışmanlık verilmesi yönetime kolaylık sağlar. Kurumsal değişikliklere uyum sağlanmasını kolaylaştırmak için, ekip üyelerine ve ekip yöneticilerine destek olmak bir başka beklentidir. Yeni pozisyonlara atanmış olan kişilerin, bu pozisyona uyumunu kolaylaştırmak kurumların koçluk sisteminden diğer bir beklentisidir. Ayrıca kurumlar koçluğun, yetenekli elemanlarının bu yeteneklerini geliştirerek, yeni kazanımlarla bireysel ve kurumsal verimin artmasını isterler. Sürecin gelişmesi Koçluk bir süreçtir. Bu sürecin denetimli ve sistemli olması gerekir. Gizlilik önemlidir. Başlangıçta gereksinimlerin belirlenmesi ve değerlendirme yapılması gerekir. Sürecin belirlenmesi, karşılıklı beklentilerin net ve anlaşılır şekilde ortaya konuşulması esastır. Böylece birebir çalışma ortamında kolaylık ve güven sağlanır. Koçluk yapacak kişi başlamadan önce, danışmanlık yapacağı kişiyi değerlendirir. Bu değerlendirme ile sürecin akışı belirlenir. Danışman tarafından elde edilen ve gözlenilen bilgiler kişiye geri bildirim olarak yöneltilir. Bu nedenle aradaki güven ilişkisi önemlidir. Bu geri bildirimler yanlışları, zayıflıkları belirleyip, gidermeye çalışırken, olumlu ve güçlü yönleri de pekiştirmeye yönelik olmalıdır. Kişinin gereksinimine göre belirlenen süre ve görüşme aralıkları seçilir. Sürenin bitiminde bir dönem değişimler izlenmelidir. Kurumsallaşma, değişimler tüm dünya da olduğu gibi ülkemizde de daha profesyonel sürdürülen koçluk sistemlerine ihtiyacı arttırmıştır. Çalışma yaşamı içinde daha güvenli ve sağlıklı yol almak isteyen, kişilerin ve kurumların kazancını arttırmaya çalışan, çalışanlarına ve kendilerine yeni ufuklar, yeni hedefler yaratarak fark oluşturmaya çalışan kurumlar koçluk sisteminden düzenli olarak yararlanmaktadır.