KUTUP YILDIZI Sosyolog Şule KILIÇARSLAN Avrasya Kültürel ve Toplumsal Gelişim Derneği Onursal Kurucu Başkanı

Karizmatik misiniz?

Karizma, diğer insanlar üzerinde kendine has ve sihirli bir etki yaratır. Peki karizma nedir? Karizma bir lütuf, bir enerji, başkalarına ilham verme ve düşünceleri gerçeğe dönüştürme kabiliyetidir. Karizma sihir ve heyecan ile ilgili bir şeydir. Gerçekten karizmatik kişileri dinlerken aldığınız bir hararettir. Tahrik, merak ve inançla alakası vardır. Boşluktaki herhangi bir insanın karizmatik olabileceğini düşünmüyorum. İnsanlar üzerinde bıraktığınız etki ve insanların size verdiği tepkiyle alakalı bir şeydir karizma… Bu çok olumlu bir armağan olabileceği gibi, başkalarına karşı tehlikeli ve yıkıcı olabilir. Örneğin Adolf Hitler karizmatik şahsiyetlere kötü bir örnek teşkil etmektedir. Hitler’in geçmişine göz atarsak, 1930’larda Almanya’da yaşanan ekonomik kriz ve sosyal çatışmaların Hitler’in ortaya çıkışını kolaylaştırdığı söylenebilir. Kriz durumlarında insanlar kendilerini kurtaracak birini ararlar ve krizler insanlara kurtarıcı olarak ortaya çıkma şartlarını hazırlar. Almanlar’ın çoğu, onu, 1. Dünya Savaşı’ndan sonra Almanya’da ortaya çıkan ekonomik ve psikolojik sıkıntıdan kurtaracak kişi olarak görmüştür. Hitler’in karizması, o andaki kriz ile doğrudan ilgiliydi. Almanlar, kendilerini korumaktan aciz oldukları durumdan kurtaracak birini arıyorlardı. Kendilerine olan güvenlerini geri istiyorlardı. 2.Dünya Savaşı’ndan hem sonra hem de önce pek de tanınmayan Winston Churchill de İngiltere’de aynı rolü üstlenmişti. O da insanlara istedikleri şeyi, güçlü bir lider imajı ve düşmandan kurtulma sözünü vermişti. İnsanları gaz odalarına dolduran Hitler’in kendisi değildi. Bunu yapan, onun peşinden giden sıradan insanlardı. Peki yanlış olan neydi? Lider onların bilinci olmuştu! Karizmatik bir kişinin sahip olması gereken şey, bir vizyondur. Vizyon yoksa karizma da yoktur. Lideri farklı kılan ve sürüden ayırt ettiren, vizyondur. Atatürk, 1.Elizabeth, Martin Luther King, Churchill, Nelson Mandela, Margaret Thatcher, Turgut Özal, Tayyip Erdoğan, Ayetullah Humeyni, Adolf Hitler; hepsinin vaat ettiği şey, takipçilerinin istediği şey, yani köklü değişiklikti. Vizyonların her zaman megavizyon olması gerekmez. Karizmatik bir kişinin vizyonu şahsi olabileceği gibi, dünyanın değişimiyle hiç de alakalı olmayabilir. Bunlar kişinin belli amaç ve hedefler için nasıl davranacağını ortaya koyan basit vizyonlar olabilirler. Cazibeleri, diğer insanları seçtikleri amaç etrafında toplayabilmelerinden gelmektedir. Bütün karizmatikler aynı mı? Hayır değiller. Rahibe Teresa ve Adolf Hitler arasındaki fark ne? Araştırmalar iki çeşit karizmatik kişilik olduğunu göstermektedir; sosyal ve şahsi karizmatikler. İkisinin de güven, vizyon, sunum, ilham verme gibi ortak özellikleri var. Ama sosyal karizmatikler, amaç ve vizyonlarını, kendilerini izleyen müritleriyle paylaşıyorlar. Şahsi karizmatikler, kendi şahsi hayalleri olan amaç ve vizyonlara destek veriyorlar. Şahsi karizmatikler, müritlerinin gelişimi için hiç birşey yapmamanın yanı sıra, çok sıra dışı ve tuhaf çözüm üretme özelliğine sahiptir. (Örneğin A.Hitler). Sosyal karizmatikler, müritlerinin fert planının da gelişmesiyle ilgilenir ve gelişmelerinden gurur duyarlar. Sosyal ve şahsi karizmatikler arasındaki fark, karizmanın neden bu kadar tehlikeli olabileceğine cevap olabilir. Karizmatik kişilerin; bir vizyon ve misyonu, bir varlığı, güven, enerji ve hevesi, güçlü inançları, hükmetme eğilimi, diğer insanları etkileme ihtiyacı, diğer insanların hissettiklerini hissetme kabiliyeti, farklı bir yapısı, derin görüşlülüğü vardır. Bazen de fiziki cazibeleri, etkileyici bakışları, akılda kalan, etkileyici ses tonları, kendilerine has bir atmosferleri vardır. Karizmatikler, aktif, enerjik ve hırslıdırlar. Bu özelliklerden bazıları veya hepsi hepimizde olabilir. Karizmatik kişilerde daha yoğun bulunabilir. Eğer hepsine belli ölçülerde sahip isek, bizim onları geliştirmemizi bekliyorlar demektir. Karizmanın birçok özellik ve vasfın bir birleşimi olduğu açık. Bütün bunlara ilaveten, karizmatik kişiler, değişim gerçekleştirirler. Onlar değişim ustalarıdır. Mesaj gayet açıktır: Şahsi karizmatiklerden sakının. Onları gözden kaçırmayın. Sosyal karizmatikleri teşvik edin. Onlar gerçek ve müspet değişimler yapabilecek insanlardır. Kendinize güvenin ve karizmanızı geliştirebileceğinize inanın…