EKONOMİK FORUM Prof. Dr. Sadi UZUNOĞLU Trakya Üniversitesi İİBF Öğretim Üyesi

Günübirlik Çıkışlara da 70 YTL. Ödenecek

Artık sevinebiliriz… AKP hükümeti cari açık ve kaçakçılık sorununu çözdü (!) Bundan sonra kaçakçılıktan eser kalmayacak, cari açık da tehlikeli olmaktan çıkacak ve gittikçe kapanarak “muhaliflere” malzeme bırakılmayacak. Peki… Şimdiye kadar gelen hükümetlerin yapamadığını AKP hükümeti bir çırpıda nasıl yaptı dersiniz? Gayet basit bir kararla… Artık günübirlik yurtdışına çıkışlardan da kişi başına 70 YTL alımına başlanacak… Karar yayınlandı ve uygulama başladı… Günü birlik çıkışlara getirilen 70 YTL ile sorun çözülür mü göreceğiz. Ama bu kararın enine boyuna tartışılması gerekiyor. Öncelikle günü birlik çıkışların birçok olumlu tarafı var. Birincisi bu ülkenin sınırları çizilirken; bazıları sınırın bu tarafında bazıları da dışında kalmış, akrabalar bölünmüş. Normal olan bu kişilerin hiçbir engel olmadan birbirleriyle görüşebilme hakkı olması. Örneğin; Trakya’daki vatandaşların gerek Yunanistan, gerekse Bulgaristan da yaşayan akrabaları var. Bunlar günü birlik geçişlerle birbirlerini rahatlıkla görebiliyordu. Tabii ki elini kolunu sallayarak geçmeleri söz konusu da değildi. Öncelikle pasaport almaları, daha sonra da Yunanistan ve Bulgaristan’dan vize alınması gerekiyordu. Eğer vatandaş arabası ile geçerse de triptik, yeşil sigorta ve uluslararası ehliyete gereksinimi vardı. Ayrıca bu ülkeler seyahat sigortası da istiyorlardı. 11 Mart 2006 tarihliThe Economist dergisinin yayınladığı bir bilgi var. Dünya Bankası’ından David McKenzie’nin 127 ülkede yaptığı araştırmaya göre; Türkiye pasaport çıkartma maliyetinin en yüksek olduğu ülke. Beş yıllık pasaport için ödenen bedel 334 dolar civarında bulunuyor. Bu, ülkede yaşayan vatandaşlara birinci ceza… Ayrıca ek olarak; her yıl yapılan yaklaşık kişibaşı 70-100 dolar arasında tutan seyahat sigortasını, 430 Euroluk arabalar için gerekli yıllık yeşil sigortayı, triptik için ödenen 100 Euro’ya yakın bedeli, uluslararası ehliyet için ödenen 70 dolar civarındaki tutarı, kişibaşı altı ayda bir bu ülkelerden vize almak için ödenen 30 Euro’yu da katın… Bakın bakalım yurtdışına çıkmanın maliyeti nerelere geliyor. Son olarak, her çıkışta devlete ödenen 70 YTL’yi de bir zahmet unutmadan ekleyelim bu rakamlara… Gayet açık bu ülke vatandaşının yurtdışına çıkmaması için başta bizim sözde “özgürlükçü” yöneticilerimiz olmak üzere herkes elinden geleni yapıyor. Ülkemizin vatandaşlarının seyahat özgürlüğünün engellenmesi değil de nedir bu? İkincisi, günübirlik çıkışlar sınırdaki ülke vatandaşlarını birbirine daha çok bağlıyor. Kültürler daha iyi tanıtılıyor. Herkes kimde hangi mal ve hizmet satılıyor, bunları öğreniyor. Gerekirse ticari ortaklıklar kuruluyor, esnaf da bu işten yararlanıyor. Günübirlik çıkışlar diğer ülke vatandaşlarının da bizim ülkemize gelmesini teşvik ediyor. Bizim vatandaşımız günübirlik çıkışlarda ne kadar harcama gerçekleştiriyorsa, diğer ülke vatandaşları da buraya gelip aynı harcamayı yapıyor. Bu ticaret sınır illerini dinamik hale getiriyor. Hizmet kalitesini ve rekabeti artırıyor. En fazla da bu bizim ülkemize fayda sağlıyor. Ama bir de olumsuz tarafı var bu gidiş gelişlerin…! Vatandaş sınırın diğer tarafında mal ve hizmetlerin kaça satıldığını da öğreniyor… Mazot 0.60 Euro civarında sınırın öte yakasındaki ülkelerde satılırken, Türkiye’de 1.40 Euro’ya satılıyor. Etin kilosu bizde 13 Euro civarında iken, sınırın ötesinde 5 Euro’ya alınıp satılıyor. Vatandaş nasıl “kazıklandığını” dışarıya gitmeden göremiyor. Zannediyor ki bütün dünya böyle ve ebedi uykusuna devam ediyor... Efendim gelin bu yoldan dönün. Vatandaşın seyahat özgürlüğüne saygı gösterin. Hatta bırakın 70 YTL’yi pasaport harcı başta olmak üzere diğer maliyetleri aşağı çekin. Bizim girişimcimizi de engellemeyin. Gitsin görsün ve kıyaslasın. Ona göre çeki düzen versin kendisine. Vatandaşı içeriye daha fazla kapatarak elimize ne geçecek? “Ama biz kaçakçılık için böyle bir önlem aldık” diyorsanız; denetimlerinizi artırın… Bu mazeret mi? Şimdi artık kaçakçılık bitecek mi? Hatırlayanlar bilir yurtdışına her çıkışta 100 ABD Doları ödenirdi. O zaman kaçakçılık önlendi mi? Gerçekçi olun. PKK sınırdan elini kolunu sallaya sallaya geçebiliyor. Her türden kaçakçı pasaportsuz olarak sınırlarımızı kevgire çevirebiliyor. Biz de yasal yollarla başka bir ülkeye gidene, hem de birkaç saatliğine gidene, 70 YTL çıkış parası koyuyoruz. Bu nasıl bir anlayış… Sizler değil miydiniz yasakçı zihniyetlerden şikayet eden? Elinizde fırsat var. Ama yapamazsınız, işinize gelmez. Vatandaş sakın uyanmasın, diğer ülkelerin vatandaşları nasıl yaşıyor? Fiyatlar nedir oralarda bilmesin… Akrabası ile ilişkisini koparın Türkiye’yi daha da fazla tecrit edin… Peki niçin? Kaçakçılık var… Dışarı çok döviz gidiyor diye… Bunun yolu yasaklamaktan, vergi koymaktan geçmez. Bu kaçakçılığı yapan her zaman her koşulda yapar. 1980 yılı öncesi parasını veren yasak olduğu halde yabancı sigarasını içmiyor muydu? Şimdi biz günü birliklere de 70 YTL koyarak diğer ülkeleri de tavır almaya teşvik etmiyor muyuz? Bizim vatandaşımız günü birlik dışarıya çıkamadığında, örneğin Yunanistan’dan gelen günü birlik turisti de Yunan polisi bezdirmeyecek mi? “Bir gömlek almışsın”, bunu “alamazsın” demeyecek mi sanıyorsunuz? AB yolunda ilerleyen (…!) ülkenin alacağı bir karar, sizce bu mu olmalıydı?