| Akıl NOKTASI | Prof. Dr. Bengi SEMERCİ |
| Bengi Semerci Enstitüsü |
|
Mutluluk |
Nazım Hikmet
En çok hissetmek istediğimiz duygu hangisidir? Sanırım "mutluluk" çoğunluğun yanıtı olacaktır. Her yerde nasılmutlu olacağınıza ilişkin öneriler, mutlu olup olmadığınızı ölçen testler, mutluluğunuzu engelleyen şeyleri keşfetmenize yarayacak öneriler ve nicelerini bulabilirsiniz. Tanımlanmayacak ya da resmi yapılamayacak kadar zor mudur mutlu olmak?
Mutluluk nedir?
Mutluluk bir duygudur. Duygularımız güdüler gibi davranışlarımızı harekete geçirir. Açlık güdüsü karnınızı doyurmanız için arayışa neden olur ama, korkunuzun oluşturacağı hareket duruma ve kişiye göre değişir. Mutluluk ise, yaptığımız iş sonunda hissettiğimiz duygudur ve adeta bizim ödülümüzdür. Bu ödülü aradığımız şeyler ise değişir. Hepsinin sonunda beklenen mutluluktur. Arkadaşlıklar, iş, aile, ilgi alanları, romantizm, kariyer hep mutlulukla sonuçlanmasını istediğimiz şeylerdir.
Mutluluk beynimizin hangi bölgesinde oluşur? Amigdala duygulardan sorumlu bölgedir. Duyguların enerjisi hormonlardır. Salgılanan adrenalin, epinefrin ve norefinefrini harekete geçirir. Talamus, limbik sistem ve serebral korteksdeki birçok bölge haz almamız ve mutluluk duymamızdan sorumludur. Özellikle limbik system mutluluk hissetmemizde rol oynar. Mutluluk hissetmede dopamine ve serotonin maddeleri dedevreye girer. Yani beynimizde mutluluk basit bir mekanizma değildir.
Nasıl mutlu oluyoruz?
Kişinin kendini aşmak için çaba göstermesi vehayata karşı olumlu tutum geliştirmesimutluluğa giden en önemli yollardandır. Tutumlar, para, sağlık, ruhaniyet, aktif olabilmek ve ilişkiler mutluluğu sağlayan ya da yok eden anahtarlardandır. Kendini ve başkalarını önemsemek, mutluluk için çok önemlidir. Kişinin olaylar karşısındaki tutumu da çok önemlidir. Hani küçük şeylerden mutlu olabilen insanlardan bahsederiz. Ya da bir elindeki herşeye karşın türlü mutlu olamayanlardan. Tabi ki Pollyanna gibi, doğum günü armağanı olarak koltuk değneği aldığınızda, onlara gereksiniminiz olmadığı için mutlu olduğunuzu idda etmeniz sağlıklı değildir. Bundan illada mutluluk çıkarmak isterseniz, hediyeyi getiren kişi hakkında fikir sahibi olduğunuzu öne sürebilirseniz. Buna karşın hiçbir davranış sonrasında mutluluk hissedemiyorsanız ya isteklerinizi iyi belirlememişsinizdir, ya da depresyondasınızdır.
İşte o zaman herkes bir çözüm aramaya başlar. Kimi içki şişelerinde aradığı mutluluğu, alkolün rehavetiyle hiç göremez olur. Kimi dükkanlarda arar, satılan herşeyi alır umarsızca ama paketler açılınca görür ki, içlerinde sandığı gibi mutluluk yoktur. Kimi mutluluğun uzakta olduğunu düşünerek, alır başını aramaya gider, oysa mutsuzluk alıp gittiği baştadır. Kimi ilişkilerini seçenin ve yaratanın kendi olduğunu unutarak,mutsuzluğunun nedeninin başkaları olduğunu düşünür, çevresini suçlar.
Nerede bu mutluluk?
Mutluluğun tanımını 19.yy da William James yapmış. Ona göre mutluluğu bulmak için iki yol vardı; ya beklentilerimizi düşük tutmalıydık, ya da başarı listemizi kabartmaya devam etmeliydik. John Reich ise; mutluluk, kişinin hayatındaki pozitif olayların farkında olması, bu olayları aslında kendisinin seçtiğinin, olaylar üzerinde kontrolü olduğunu anlamasıdır diyor. Tüm bunların yanısıra mutluluk, olumsuz olayların önüne geçilebilineceğinin bilinmesidir. Hayatınızdaki olumlu ya da olumsuz şeyleri yönetmede başarılı olmak, genel bir iyi olma hissi sağlar.
Olumlu olayların olmasını sağlamak ve onları ortaya çıkarabilmek mutluluğa ulaşmanın en kısa yoludur. Kısacası kumandanın bizde olduğunu bilmek çok önemlidir. Tabi bu çok kolay bir şey değildir, sizi neyin mutlu ettiğini bilmeniz gerekir ki onları tekrar yaratarak mutluluğunuzu sürdürebilin. Mutlu insanlar hayatlarındaki şeyler iyi gitsin diye gayret sarfederler. Motivasyonu düşük insanlar daha az mutludurlar. İyi ve üretken olabileceğimiz bir iş, romantik bir ilişki, birçok hobi ve ilgi alanımız olması pozitif deneyimlerdir. Mutlu olmak için yoğunluk değil sıklık önemlidir. Küçük şeylerden mutlu olmak ve bunların hayatımızdaki önemini fark etmek, negatif şeyleri azaltmaya çalışmak önemlidir.
Yaş ve eğitimin mutlulukla çok az ilgisi vardır. Evlilik duygusal mutluluğun devamı için önemli bir faktördür. Araştırmalar, evli insanların bekarlara gore kendilerini daha iyi hissettiklerini söylüyor.Kişiliğiniz mutluluğunuzun belirleyicilerinden biri. Dışadönüklük, kendine güven bireysellik yarattığı için mutlululuğu getiriyor. Dışa dönük insanlar, içekapanık olanlara göre yalnız kalsalar da, sosyal olmayan bir işte çalışsalar da daha mutlu oluyorlar.
Mutluluk doğuştan gelen özelliklerle de alakalıdır. Akıl ve mutluluk arasında ilgi yoktur. Kişinin geçmişi, hedeflerine ulaşıp ulaşamaması kendine koyduğu amaçların üstüne çıkabilmesi mutluluğu belirleyen diğer faktörlerdir. Aktif insanlar mutludurlar. Sizi mutlu eden şeyi kendiniz araştırıp bulmalısınız, Kesin olan tek şey, mutluluğun öylece oturup bekleyerek gelmediğidir. Mutlu kalın…