| STEVE H. HANKE | Steve H. HANKE |
| Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Ekonomi Profesörü & Forbes Dergisi Köşe Yazarı |
|
Pirinç piyasaları ve hükümetlerin başarısızlığı |
Mal piyasalarının ekonomisi bu gizemin kilidini açacak anahtarı vermektedir. Net stok taşıma maliyeti, faiz oranı artı fiziksel depolama maliyeti eksi “uygunluk getirisi”dir. Uygunluk getirisi ihtiyati depolama talebine bağlıdır. Bu talep işletmelerin yüksek maliyetli stok azaltmalarına neden olabilecek beklenmeyen arz veya talep şokları ile ilgili kaygılarını yansıtır. Uygunluk getirisi sıfır olduğunda, bir piyasa “tam taşıma” durumundadır, vadeli fiyatlar spot fiyatlarının üzerindedir ve stoklar artar. Alternatif olarak, bir mala yönelik ihtiyati talep yüksek olduğunda, spot fiyatları yükselir ve vadeli fiyatları geçer ve stoklar genellikle düşer.
Pirinç fiyatlarının yapısının açıkça gösterdiği gibi (çizelgeye bakınız), dünyanın en büyük pirinç ihracatçısı olan Tayland’da ihtiyati talep yüksek değildir ve bu nedenle de stoklar yüksektir. Gerçekten de, genellikle düşük stok belirten bir fiyat vade yapısının eğimi pozitif değil negatif olur.
Hükümetlerin pirinç piyasalarına müdahale etmesinin yol açtığı bozulmalar, verimsizlikler ve büyük ekonomik maliyetler saygın Bulletin of Indonesia Economic Studies dergisinin son sayısında elle alınıyor. Bu inceleme yepyeni bilgiler içeriyor. BIES’in bu özel sayısı Endonezya’nın pirinç politikalarına ayrılmış.
Bu kalın sayıdaki bulgulardan birkaçı durumu renkli bir şekilde anlatıyor:
Pirinç tüketen ülkelerin hükümetlerinin panik düğmesine bastığı günümüzde, daha müdahaleci önlemlere, gözden düşmüş merkezi planlama çözümlerine ve daha fazla hükümetler arası ticari anlaşmalara tanık oluyoruz. Bu durum, hükümet müdahalelerinin yol açtığı büyük deformasyonların yol açtığı sorunları çözmeye çalışırken daha fazla deformasyon yaratmak anlamına geliyor. Bu durum, hiç kuşkusuz pirinç piyasalarındaki sorunları daha da ağırlaştıracaktır. Artık pirinç piyasasındaki sorunlar için spekülatörleri suçlamayı bırakmanın ve sorunların gerçek kaynağıyla, yani ciddi yanlışlıklar içeren hükümet politikalarıyla ilgilenmenin zamanıdır.
Pirinçle ilgili yasa ve yönetmelikler yanlış yöne doğru gidiyor. Eski Britanya Tahıl Yasalarının örneğini takip ediyor. Bu yasalar on dokuzuncu yüzyılın başında Britanya tarımının neredeyse tamamen hükümet tarafından düzenlenmesini zorunlu kılıyordu. Bu boyunduruk Allah`tan 1846`da kaldırıldı. Richard Cobden, John Bright ve Tahıl Yasasıyla Mücadele Birliğinin çabaları sayesinde, yürürlükten kaldırıldı. Bu, serbest ticaretin gelişmesinin, ucuz gıda ithalatının ve Britanya’da yaşam standartlarının ciddi oranda yükselmesinin önünü açtı.
Bugün pirincin ihtiyaç duyduğu şey hükümet müdahalesi değil, Tahıl Yasasıyla Mücadele Birliğinin modern bir versiyonudur.
